Tôi muốn mua một căn nhà, xin hỏi bên nào phải làm thủ tục chuyển quyền sở hữu (sang tên sổ đỏ)? Nếu không làm thì sao?
Luật sư trả lời
Khoản 2 Điều 120 Luật nhà ở năm 2014 quy định: "Các bên thỏa thuận để một bên thực hiện nộp hồ sơ đề nghị cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận đối với nhà ở đó. Trường hợp mua, thuê mua nhà ở của chủ đầu tư dự án thì chủ đầu tư có trách nhiệm làm thủ tục để cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận cho bên mua, bên thuê mua, trừ trường hợp bên mua, bên thuê mua tự nguyện làm thủ tục đề nghị cấp Giấy chứng nhận”.
Như vậy, khi thực hiện giao dịch mua bán nhà, hai bên được phép thỏa thuận bên nào sẽ làm thủ tục hồ sơ chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất.
Căn cứ Điều 79 Nghị định 43/2014/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đất đai 2013; khoản 6 Điều 9 Thông tư số 24/2014/TT-BTNMT ngày 19/5/2014 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về hồ sơ địa chính được sửa đổi bổ sung tại khoản 1 Điều 19 Thông tư 02/2015/TT-BTNMT ngày 27/1/ 2015 của Bộ Tài nguyên và Môi trường thì hồ sơ, trình tự, thủ tục khi thực hiện thủ tục đăng ký biến động đất đai, tài sản gắn liền với đất trong trường hợp mua bán nhà được quy định như sau:
Bước 1: Các bên đến cơ quan công chứng nơi có nhà đất để lập hợp đồng mua bán nhà, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất.
Bước 2: Một trong hai bên tiến hành thủ tục mua bán, chuyển nhượng nhà đất
Thành phần hồ sơ gồm có:
- Đơn đề nghị đăng ký biến động (01 bản chính theo mẫu số 09/ĐK ban hành kèm theo Thông tư 24/2014/TT-BTNMT).
- Bản chính Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản gắn liền với đất đã cấp.
- Bản sao có công chứng giấy chứng minh nhân dân hoặc giấy chứng minh quân đội và sổ hộ khẩu hoặc giấy tờ khác chứng minh thay đổi nhân thân đối với trường hợp thay đổi thông tin về nhân thân của người có tên trên Giấy chứng nhận;
- Bản chính hợp đồng mua bán nhà, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất đã công chứng.
Bước 3: Nộp hồ sơ tại Văn phòng đăng ký đất đai, hoặc Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai nơi có nhà, đất
Văn phòng đăng ký đất đai có trách nhiệm kiểm tra hồ sơ, nếu đủ điều kiện thực hiện các quyền theo quy định thì thực hiện các công việc sau đây:
- Gửi thông tin địa chính đến cơ quan thuế để xác định và thông báo
thu nghĩa vụ tài chính đối với trường hợp phải thực hiện nghĩa vụ tài chính theo quy định;
- Xác nhận nội dung biến động vào Giấy chứng nhận đã cấp theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
- Chỉnh lý, cập nhật biến động vào hồ sơ địa chính, cơ sở dữ liệu đất đai; trao Giấy chứng nhận cho người sử dụng đất hoặc gửi Ủy ban nhân dân cấp xã để trao đối với trường hợp nộp hồ sơ tại cấp xã.
Hiện nay, pháp luật chưa có quy định về việc xử phạt vi phạm hành chính với những trường hợp mua bán nhà, đất không làm thủ tục chuyển quyền sở hữu (sang tên sổ đỏ) khi giao dịch mua bán nhà. Tuy nhiên, việc không làm hoặc làm không đúng trình tự, thủ tục nêu trên thì rất dễ dẫn đến việc mua bán, chuyển nhượng nhà, đất giữa các bên không có tính pháp lý, không được pháp luật bảo vệ nên yếu tố rủi ro sẽ rất cao.
Bên mua nhà, đất không có quyền sử dụng, chiếm hữu, định đoạt nhà, đất đã mua một cách hợp pháp và có thể bị bên bán “lật lọng”, đòi lại nhà, đất đã mua. Vì vậy để bảo vệ được quyền và lợi ích hợp pháp của mình, các bên khi giao dịch mua bán nhà, đất cần thực hiện đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật.
